Podręcznik użytkownika Podręcznik użytkownika Emerson Hvac Drive H300

Podręcznik użytkownika Emerson Hvac Drive H300 to kompletny poradnik dotyczący instalacji, konfiguracji i obsługi napędu HVAC Emerson. Zawiera szczegółowe informacje na temat konfiguracji, instalacji, diagnostyki i naprawy napędu. Podręcznik zawiera wszystkie niezbędne informacje dotyczące napędu, w tym informacje na temat instalacji, sterowania, programowania oraz konserwacji. Jest przeznaczony dla inżynierów i techników, którzy pracują z napędami HVAC Emerson. Poradnik jest dostępny w wersji drukowanej i online, dzięki czemu łatwo można z niego skorzystać.

Ostatnia aktualizacja: Podręcznik użytkownika Podręcznik użytkownika Emerson Hvac Drive H300

Instrukcje obsługi i podręczniki użytkownika

Czym zajmują się technical writerzy? Tworzą m. in. instrukcje obsługi lub podręczniki użytkownika (ang. user guides, user manuals). A czym zajmują się instrukcje obsługi? I czym właściwie są?

Wikipedia ma odpowiedź i na to pytanie – według tej definicji są to dokumenty mające na celu ułatwić ludziom używanie różnego rodzaju produktów lub rozwiązań (systemów). Można je spotkać w różnych dziedzinach życia i przemysłu – instrukcje obsługi samochodu, pralki, komputera, oprogramowania, zabawek… Tak, tak, to są właśnie te wszystkie dokumenty których prawdziwy fachowiec nigdy nie czyta;).

Tego typu dokumentacja może mieć różnych adresatów – administratorów systemu, wdrożeniowców, użytkowników końcowych… Powoduje to, że tworzymy dla nich różne typy podręczników, na przykład:

• Podręczniki instalacji (installation guides) – opisujące proces instalacji i aktualizacji (upgrade’u),
• Podręczniki administracji (administration guides) – dla zarządzających systemem,
• Podręczniki wdrożenia lub konfiguracji (implementation/configuration guides) – dla wdrożeniowców odpowiedzialnych za przygotowanie i skonfigurowanie systemu do realizacji konkretnych działań (dla konkretnego klienta),
• Jaktosy (how-to guides) – pokazujące jak użyć produktu w konkretnym celu,
• Szybkostarty (quick start guides) – opisujące w jaki sposób rozpocząć pracę z urządzeniem (systemem),
• Inne.

Jak widać, znalezienie polskich odpowiedników dla niektórych typów dokumentacji jest dość trudne – liczymy tutaj na Wasze sugestie i podpowiedzi.

Jak wygląda tego typu dokumentacja z punktu widzenia użytkownika? Zazwyczaj jest to książka – ze stroną tytułową, spisem treści, skorowidzem (index), podzielona na rozdziały wypełnione tekstem, rysunkami i tabelami. Dostarczamy ją w formie papierowej, lub elektronicznej (np. plik PDF). Więcej informacji na temat tego co powinno się znaleźć w instrukcji użytkownika znajdziecie między innymi tutaj.

A w tym miejscu świetny przykład jak nie robić instrukcji obsługi:).

1 Lenovo PHAB Podręcznik użytkownika Lenovo PB1-750M

2 Podstawy Uwagi: Przed wykorzystaniem informacji zawartych w niniejszym dokumencie lub przed użyciem produktu, którego dotyczą, należy przeczytać: Bezpieczeństwo, gwarancja i skrócona instrukcja obsługi Uwaga prawna Ważne informacje dotyczące bezpieczeństwa i obsługi w Dodatku. Bezpieczeństwo, gwarancja i skrócona instrukcja obsługi oraz Uwaga prawna znajdują się na witrynie internetowej Dane techniczne CPU Akumulator Łączność bezprzewodowa Qualcomm MSM mah Bluetooth 4. 0, WLAN a/b/g/n, FDD-LTE, TDD-LTE, WCDMA (HSPA+ 21 Mb/s), Edge UWAGA: Urządzenie Lenovo PHAB obsługuje technologię LTE w pasmach 1, 2, 3, 4, 7, 8, 20, 38 i 40. Jednak w niektórych krajach technologia LTE jest niedostępna. Informacje na temat tego, czy urządzenie Lenovo PHAB współpracuje z sieciami LTE w zamieszkiwanym kraju, można uzyskać od swojego operatora. Ekran główny Ekran główny to miejsce, w którym zaczynasz korzystać z urządzenia. W celu ułatwienia korzystania z urządzenia na ekranie głównym umieszczono niektóre przydatne aplikacje i widżety.

3 UWAGA: Funkcje poszczególnych urządzeń i wygląd ekranu głównego mogą się różnić w zależności od kraju, języka, operatora i modelu urządzenia. Ekran główny można w dowolnym momencie dostosować do swoich potrzeb. Ekran główny Na pierwszym ekranie głównym znajduje się pasek Wyszukiwarka Google. Ekran podglądu Dotknij dowolnego miejsca na ekranie głównym (poza ikonami) i przytrzymaj. Na dole ekranu pojawią się TAPETY, TAPETY EKRANU BLOKADY i WIDŻETY. Dodawanie widżetu do ekranu głównego Dotknij opcji na dole ekranu podglądu, dotknij i przytrzymaj widżet, który chcesz dodać, a następnie przeciągnij go w wybrane miejsce i puść go. Zmiana tapety Przejdź do opcji Ustawienia > Wyświetlacz > Tapeta i wybierz tapetę. Przenoszenie aplikacji do innego ekranu Dotknij aplikacji, którą chcesz przenieść, przytrzymaj ją, a potem przeciągnij na lewą lub prawą stronę ekranu i puść w wybranej lokalizacji. Odinstalowywanie aplikacji 1. Dotknij opcji, a następnie dotknij i przytrzymaj aplikację, którą chcesz odinstalować. 2. Gdy na ekranie pojawi się ikona, przeciągnij aplikację na ikonę, aby ją odinstalować.

4 Przyciski ekranowe Na dole ekranu głównego znajdują się trzy przyciski. Przycisk Wstecz: Dotknij przycisku, aby powrócić do poprzedniej strony. Przycisk Ekran główny: Dotknij przycisku, aby powrócić do domyślnego ekranu głównego. Przycisk Ostatnio używane: Dotknij przycisku, aby zobaczyć ostatnio używane aplikacje. Wtedy można również wykonać następujące czynności: Dotknij aplikacji, aby ją otworzyć. Dotknij klawisza zasilania, aby wyłączyć ekran. Dotknij opcji, aby zatrzymać działanie aplikacji. Powiadomienia i szybkie ustawienia Można wykonać następujące czynności: Aby wyświetlić powiadomienia, przesuń palcem z góry do dołu ekranu. Aby zamknąć panel powiadomień, przesuń palcem od dołu do góry ekranu. Aby odrzucić powiadomienie, przesuń po nim palcem w lewo lub w prawo. Aby otworzyć szybkie ustawienia, dwa razy przesuń jednym palcem z góry do dołu ekranu lub jeden raz dwoma palcami. Aby zamknąć szybkie ustawienia, dwa razy przesuń jednym palcem z dołu do góry ekranu lub jeden raz dwoma palcami.

5 Wymuszenia wyłączenia Naciśnij i przytrzymaj przycisk zasilania, aż ekran stanie się ciemny.

6 Aparat Aby uruchomić aplikację Aparat, przejdź do opcji Aparat. Robienie zdjęć i nagrywanie filmów Za pomocą wbudowanego aparatu w tym urządzeniu można robić zdjęcia i nagrywać filmy. Dotknij przycisku Dotknij przycisku Dotknij przycisku, aby zrobić zdjęcie., aby nagrać film., aby przełączyć się między przednim a tylnym

7 obiektywem aparatu. Dotknij przycisku, aby wybrać Tryb zdjęcia. Dotknij, aby skonfigurować inne ustawienia aparatu. Robienie zrzutów ekranu Naciśnij i przytrzymaj jednocześnie przycisk zasilania i przycisk zmniejszania głośności. Wyświetlanie zdjęć i filmów Zdjęcia i filmy są przechowywane w wewnętrznej pamięci urządzenia. Zdjęcia i filmy można wyświetlić w następujący sposób: Dotknij przycisku podglądu podczas korzystania z aplikacji Aparat. Przejdź do Galerii. Przejdź do opcji Zdjęcia. Zrzuty ekranu są przechowywane w wewnętrznej pamięci urządzenia. Zrzuty ekranu można wyświetlić w następujący sposób: Przejdź do Galerii.

8 Sieć Przed nawiązaniem połączenia z Internetem należy skonfigurować sieć bezprzewodową. Konfiguracja sieci WLAN Konfiguracja sieci komórkowej Konfiguracja sieci VPN Sieć komórkową można również udostępniać innym urządzeniom. Konfiguracja punktu hotspot Konfigurowanie sieci WLAN Przejdź do opcji Ustawienia > WLAN. Włącz przełącznik sieci WLAN i dotknij jednego z punktów hotspot na liście, aby połączyć się z Internetem. W przypadku korzystania z bezpiecznego łącza, aby uzyskać połączenie, należy wprowadzić login oraz hasło. UWAGA: Aby połączyć się z punktami hotspot sieci WLAN, urządzenie musi się znajdować w ich zasięgu. Konfigurowanie sieci komórkowej Przejdź do opcji Ustawienia > Karty SIM > Dane komórkowe. UWAGA: Niezbędna jest ważna karta SIM z usługą przesyłu danych. Jeśli nie masz karty SIM, skontaktuj się ze swoim operatorem. Konfigurowanie sieci VPN Sieci VPN używane wewnątrz organizacji umożliwiają bezpieczne przesyłanie prywatnych danych za pośrednictwem nieprywatnych sieci. Skonfigurowanie sieci VPN może być konieczne, na przykład w celu uzyskania dostępu do służbowej poczty e- mail. Należy poprosić administratora sieci o podanie ustawień koniecznych do skonfigurowania sieci VPN w sieci użytkownika. Po zdefiniowaniu jednego lub większej

9 liczby ustawień sieci VPN: Przejdź do opcji Ustawienia > Więcej > VPN. Dotknij opcji >, aby edytować profil sieci VPN, w tym nazwę serwera, typ i adres serwera, a następnie dotknij opcji ZAPISZ. Dotknij nazwy serwera sieci VPN, wprowadź nazwę użytkownika i hasło, a następnie dotknij opcji POŁĄCZ, aby połączyć się z siecią VPN. Dotknij i przytrzymaj nazwę serwera sieci VPN, aby edytować lub usunąć sieć VPN.

10 Internet Jeśli urządzenie ma połączenie z siecią bezprzewodową, można za jego pomocą korzystać z Internetu. Aby uruchomić aplikację w przeglądarce, przejdź do aplikacji Chrome. Odwiedzanie witryn internetowych Aplikację Chrome można używać do przeglądania witryn internetowych. Wpisywanie adresu witryny Nie musisz wpisywać pełnego adresu witryny (z przedrostkiem), aby uzyskać do niej dostęp. Aby przejść do strony po prostu wpisz adres na pasku adresu i dotknij przycisku. Wyszukiwanie słów kluczowych Aby wyszukiwać witryny internetowe, możesz też wpisać słowa kluczowe na

11 pasku adresu. Wyszukiwarkę można skonfigurować, przechodząc kolejno do opcji > Ustawienia > Wyszukiwarka. Dodawanie nowej witryny Dotknij pustej karty u góry lub dotknij przycisku > Nowa karta, aby dodać witrynę w nowej karcie. Dotknij przycisku > Nowa karta incognito, aby przejść do witryny bez pozostawiania śladu. Zamykanie witryny Dotknij przycisku, aby zamknąć kartę. Odświeżanie witryny Dotknij przycisku, aby odświeżyć witrynę. Przejdź do ostatniej odwiedzonej witryny Dotknij, aby przejść do ostatniej odwiedzonej witryny. Zapisywanie witryn Obrazy i witryny można zapisywać w wewnętrznej pamięci masowej urządzenia. Zapisywanie obrazów Dotknij obrazu i przytrzymaj, a następnie dotknij opcji Zapisz obraz. Dodawanie witryn do zakładek Aby dodać witrynę do zakładek, dotknij przycisku, a następnie opcji Zapisz. Dotknij opcji > Zakładki, aby wyświetlić Zakładki na komórce. Ustawianie preferencji ułatwień dostępu Dotknij opcji > Ustawienia > Ułatwienia dostępu, aby skonfigurować skalowanie tekstu i powiększanie stron internetowych.

12 Poczta Jeśli urządzenie ma połączenie z siecią bezprzewodową, można za jego pomocą odbierać i wysyłać wiadomości. Aby otworzyć aplikację poczty, przejdź do opcji. Aby otworzyć aplikację poczty Google, przejdź do opcji Gmail. Konfigurowanie konta poczty Jeśli masz konto poczty, możesz się do niego zalogować. Jeśli nie masz konta poczty, musisz je utworzyć. Konto poczty należy skonfigurować przy pierwszym uruchomieniu aplikacji E- mail. Na stronie Konfiguracja konta możesz: 1. Wpisać adres w polu Adres Dotknąć opcji KONFIGURACJA RĘCZNA, aby wybrać rodzaj poczty. 3. Dotknąć opcji DALEJ, aby wprowadzić hasło.

13 Korzystanie z poczty Po skonfigurowaniu konta poczty aplikację można wykorzystywać do wysyłania i odbierania wiadomości. Dodawanie konta poczty Możliwe jest dodanie kilku kont poczty. Przejdź do opcji Ustawienia > Konta > Dodaj konto, a następnie dotknij opcji Adres.

14 Komunikacja Urządzenie można używać do wykonywania połączeń, wysyłania wiadomości i zarządzania kontaktami. Zarządzanie kontaktami Kontaktami można zarządzać za pomocą aplikacji Kontakty. Umożliwia ona tworzenie nowych kontaktów, a także importowanie i eksportowanie kontaktów. Tworzenie kontaktu Przejdź do opcji Kontakty. Dotknij przycisku, aby dodać kontakt. Wprowadź dane kontaktowe, takie jak imię i nazwisko, numer telefonu, adres itp. Po zakończeniu dotknij przycisku. UWAGA: Możliwe jest również dodanie kontaktu z urządzenia lub konta. Importowanie i eksportowanie kontaktów Przejdź do opcji Kontakty. Dotknij kolejno > Importuj/eksportuj. Wybierz opcję Importuj z nośnika, a następnie dotknij przycisku Importuj. Lub wybierz opcję Eksportuj na nośnik i dotknij przycisku OK. Wykonywanie połączeń Przejdź do opcji Kontakty, wybierz nazwę, a następnie dotknij połączenie., aby nawiązać

15 Wysyłanie wiadomości Dotknij opcji SMS, a następnie dotknij ikony, aby napisać nową wiadomość.

16 Synchronizacja Możliwe jest przesyłanie danych między urządzeniem a komputerem. Można przenosić muzykę, zdjęcia, pliki wideo, dokumenty, pliki pakietu aplikacji systemu Android (APK) itp. Łączenie urządzenia z komputerem Połącz urządzenie z komputerem za pomocą kabla USB. Po przesunięciu z górnej części ekranu w dół na pasku powiadomień pojawi się komunikat Ustawienia połączenia USB. Dotknij opcji Ustawienia połączenia USB, aby wyświetlić więcej opcji.

17 Obsługa komputera Wykonaj następujące czynności: Znajdź nowy dysk w urządzeniu. Skopiuj pliki. Instalowanie plików APK Wykonaj następujące czynności: Skonfiguruj urządzenie, tak aby zezwalało na instalację aplikacji uzyskanych z nieznanych źródeł. Przejdź do opcji Ustawienia > Zabezpieczenia, zaznacz Nieznane źródła i dotknij przycisku OK. Skopiuj plik APK z komputera do urządzenia w trybie Urządzenie multimedialne (MTP).

18 Personalizuj Można dostosować ustawienia urządzenia. Podczas obrotu urządzenia Włączenie funkcji inteligentnego obracania ekranu sprawia, że orientacja wyświetlania aplikacji zmienia się automatycznie zależnie od tego, w jakiej pozycji trzymany jest tablet Lenovo PHAB. Przejdź do opcji Ustawienia > Wyświetlacz > Podczas obrotu urządzenia, aby otworzyć funkcję obracania ekranu. Obróć zawartość ekranu Orientacja ekranu zmienia się automatycznie. Zablokuj w bieżącej orientacji Orientacja jest zablokowana i się nie zmienia.

19 Dodatek Ważne informacje dotyczące bezpieczeństwa i obsługi Aby uniknąć obrażeń ciała, uszkodzenia mienia lub przypadkowego uszkodzenia produktu, przed jego użyciem należy przeczytać wszystkie informacje zawarte w niniejszej sekcji. Dodatkowe porady dotyczące bezpiecznego używania urządzenia można znaleźć na stronie: Z urządzeniem należy obchodzić się ostrożnie Urządzenia nie wolno upuszczać, zginać ani przebijać. Nie wolno również wkładać do niego żadnych przedmiotów ani stawiać na nim ciężkich przedmiotów. Czułe komponenty wewnątrz mogłyby ulec uszkodzeniu. Ekran urządzenia jest wykonany ze szkła. Może on pęknąć, jeśli urządzenie zostanie upuszczone na twardą powierzchnię, poddane działaniu dużej siły lub przygniecione ciężkim przedmiotem. Jeśli od ekranu odpryśnie szkło, nie należy dotykać kawałków szkła ani próbować usunąć ich z urządzenia. Należy natychmiast zaprzestać korzystania z urządzenia i skontaktować się ze wsparciem technicznym Lenovo w celu uzyskania informacji dotyczących naprawy, wymiany lub utylizacji. Podczas korzystania z urządzenia należy trzymać je z dala od miejsc, w których występuje wysokie napięcie, jak na przykład urządzenia, grzejniki i kuchenki elektryczne. Urządzenia należy używać tylko w temperaturze od 0 C do 40 C (od 32 F do 104 F) i przechowywać je w temperaturze od -20 C do 60 C (od -4 F do 140 F), aby uniknąć uszkodzeń. Urządzenia nie wolno demontować ani modyfikować Urządzenie to jest urządzeniem zamkniętym. Wewnątrz nie ma żadnych części wymagających obsługi przez użytkownika końcowego. Wszelkich napraw wewnętrznych może dokonać wyłącznie punkt serwisowy lub personel techniczny autoryzowany przez Lenovo. Próba otwarcia lub modyfikacji urządzenia spowoduje unieważnienie gwarancji. Uwaga dotycząca wbudowanych akumulatorów

20 Nie wolno wymieniać wewnętrznego akumulatora litowo-jonowego. Wymiana baterii na niezgodną z urządzeniem grozi jej wybuchem. Skontaktuj się ze wsparciem Lenovo w sprawie wymiany fabrycznej. Uwaga dotycząca plastikowych toreb NIEBEZPIECZEŃSTWO: Plastikowe torby mogą być niebezpieczne. Aby uniknąć niebezpieczeństwa uduszenia, należy przechowywać plastikowe torby w miejscu niedostępnym dla dzieci. Informacje o zasilaczu Urządzenie i zasilacz należy chronić przed wilgocią. Nie wolno zanurzać urządzenia w wodzie ani pozostawiać go w miejscu, gdzie mogłoby zostać zmoczone wodą lub innym płynem. Należy stosować wyłącznie zatwierdzone metody ładowania. Do bezpiecznego ładowania wewnętrznego akumulatora urządzenia można używać dowolnej z następujących metod: Metoda ładowania Ekran włączony Ekran wyłączony Zasilacz Połączenie USB między złączem zasilania urządzenia a złączem USB komputera osobistego lub urządzenia zgodnego ze standardem USB 2. 0. Połączenie z interfejsem USB tylko w wersji 2. 0 lub wyższej. Obsługiwana, ale akumulator będzie ładował się powoli. Obsługiwana, jednak ta metoda ładowania kompensuje zużycie energii, przez co akumulator będzie ładował się wolniej niż zwykle. Obsługiwana Obsługiwana, ale akumulator będzie ładował się powoli. Uwagi: Wyświetlacz włączony: urządzenie włączone Wyświetlacz wyłączony: urządzenie wyłączone lub ekran zablokowany Urządzenia ładujące mogą się nagrzewać podczas ich normalnego używania. Należy zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza wokół urządzenia ładującego. Urządzenie ładujące należy odłączyć od źródła zasilania w każdej z następujących sytuacji: Urządzenie ładujące zostało wystawione na działanie deszczu, płynu lub nadmiernej wilgoci. Urządzenie ładujące wykazuje oznaki uszkodzenia fizycznego. Urządzenie ładujące wymaga oczyszczenia. Ostrzeżenie:

21 Firma Lenovo nie podnosi odpowiedzialności za działanie ani bezpieczeństwo produktów, których nie wyprodukowała lub nie zatwierdziła. Należy używać wyłącznie zasilaczy i akumulatorów zatwierdzonych przez firmę Lenovo. Zapobieganie uszkodzeniu słuchu Urządzenie wyposażone jest w złącze słuchawek. Należy zawsze podłączać słuchawki do złącza słuchawek. OSTRZEŻENIE: Wysoki poziom ciśnienia akustycznego w słuchawkach może spowodować utratę słuchu. Ustawienie potencjometru na maksymalną wartość powoduje zwiększenie napięcia wyjściowego słuchawek i poziomu ciśnienia akustycznego. Z tego powodu, aby chronić słuch, należy ustawić potencjometr na właściwą wartość. Nadmierne korzystanie ze słuchawek przez dłuższy czas przy dużej głośności może być niebezpieczne, jeśli ich złącza nie są zgodne ze specyfikacją EN Złącze słuchawek w urządzeniu jest zgodne ze specyfikacją EN, klauzula 7. Specyfikacja ta ogranicza maksymalne napięcie wyjściowe urządzenia w całym paśmie do 150 mv RMS. Aby uchronić się przed utratą słuchu, należy mieć pewność, że używane słuchawki są zgodne ze specyfikacją EN (klauzula 7), ograniczającą napięcie w całym paśmie do 75 mv. Używanie słuchawek niezgodnych ze specyfikacją EN może być niebezpieczne w związku z wysokim poziomem ciśnienia akustycznego. Jeśli urządzenie jest wyposażone w słuchawki, to w połączeniu z urządzeniem są one zgodne ze specyfikacją EN W przypadku używania innych słuchawek należy mieć pewność, że są one zgodne ze specyfikacją EN, (wartości ograniczeń klauzuli 6. 5). Ostrzeżenie dotyczące ciśnienia akustycznego W przypadku urządzenia testowanego zgodnie z normą EN: 2006+A11:2009:+A1:2010+A12:2011, wykonanie testów dźwiękowych jest obowiązkowe w przypadku normy EN Niniejsze urządzenie zostało przetestowane pod kątem zgodności z wymaganiami w zakresie ciśnienia akustycznego określonymi przez normy EN i/lub EN W przypadku długotrwałego korzystania ze słuchawek lub zestawu słuchawkowego przy ustawieniu wysokiego poziomu głośności może dojść do trwałego uszkodzenia słuchu. Ostrzeżenie Aby zapobiec potencjalnym uszkodzeniom słuchu, nie należy przez długi czas słuchać dźwięku o wysokim poziomie głośności. Należy zachować ostrożność podczas korzystania z urządzenia podczas jazdy pojazdem silnikowym lub rowerem.

22 Na pierwszym miejscu zawsze należy mieć na względzie bezpieczeństwo własne i innych osób. Należy postępować zgodnie z prawem. Lokalne przepisy mogą regulować sposób używania urządzeń elektronicznych, takich jak to urządzenie, podczas jazdy motorem lub rowerem. Utylizacja zgodnie z lokalnymi przepisami Gdy okres użytkowania urządzenia dobiegnie końca, nie wolno go zgniatać, palić, wrzucać do wody ani pozbywać się go w jakikolwiek sposób, który byłby niezgodny z lokalnymi przepisami. Niektóre części wewnętrzne zawierają substancje, które w przypadku niewłaściwego pozbycia się ich mogą wybuchnąć, wyciec lub mieć niekorzystny wpływ na środowisko. Aby uzyskać dodatkowe informacje, patrz Informacje o ochronie środowiska i przetwarzaniu próbnym. Urządzenie i jego akcesoria należy trzymać z dala od małych dzieci Urządzenie zawiera niewielkie części, które mogą zostać połknięte przez małe dzieci, stwarzając ryzyko dla ich zdrowia i życia. Ponadto szklany ekran może ulec potłuczeniu lub pęknięciu w przypadku zderzenia z twardą powierzchnią. Należy chronić swoje dane i oprogramowanie Nie należy usuwać nieznanych plików ani zmieniać nazw plików i katalogów nieutworzonych przez siebie. W przeciwnym wypadku oprogramowanie urządzenia może przestać działać. Korzystanie z zasobów sieciowych może narazić urządzenie na działanie wirusów komputerowych, hakerów, oprogramowania szpiegującego oraz innych szkodliwych czynników, które mogą uszkodzić urządzenie, oprogramowanie lub dane. Odpowiedzialność za zapewnienie odpowiedniej ochrony w postaci zapór sieciowych, oprogramowania antywirusowego i antyszpiegowskiego oraz aktualizację takiego oprogramowania spoczywa na użytkowniku. Nie należy umieszczać w pobliżu urządzenia urządzeń elektrycznych, takich jak wentylatory, radia, głośniki o dużej mocy, klimatyzatory i kuchenki mikrofalowe. Silne pola magnetyczne generowane przez te urządzenia mogą uszkodzić ekran i dane zapisane w urządzeniu. Urządzenie generuje ciepło Podczas pracy urządzenia lub ładowania akumulatora niektóre części mogą się nagrzewać. Ich temperatura zależy od poziomu aktywności systemu oraz poziomu naładowania akumulatora. Długi czas kontaktu z ciałem ludzkim, nawet przez ubranie, może spowodować podrażnienie, a nawet oparzenie skóry. Należy unikać długotrwałego kontaktu rąk, kolan oraz innych części ciała z rozgrzanymi częściami urządzenia. Informacja dotycząca kabli i przewodów z polichlorku winylu (PVC)

23 OSTRZEŻENIE: Korzystanie z kabla dołączonego do niniejszego produktu lub kabli dołączonych do akcesoriów sprzedawanych z niniejszym produktem naraża użytkownika na kontakt z ołowiem, który w stanie Kalifornia jest uznawany za pierwiastek powodujący raka, wady wrodzone płodu oraz inne zaburzenia procesu reprodukcyjnego. Po kontakcie należy umyć ręce. Uwagi dotyczące emisji promieniowania elektromagnetycznego Oświadczenie o zgodności z regulacjami amerykańskiej Federalnej Komisji Łączności (FCC) This equipment has been tested and found to comply with the limits for a Class B digital device, pursuant to Part 15 of the FCC Rules. These limits are designed to provide reasonable protection against harmful interference in a residential installation. This equipment generates, uses, and can radiate radio frequency energy and, if not installed and used in accordance with the instructions, may cause harmful interference to radio communications. However, there is no guarantee that interference will not occur in a particular installation. If this equipment does cause harmful interference to radio or television reception, which can be determined by turning the equipment off and on, the user is encouraged to try to correct the interference by one or more of the following measures: Reorient or relocate the receiving antenna. Increase the separation between the equipment and receiver. Connect the equipment into an outlet on a circuit different from that to which the receiver is connected. Consult an authorized dealer or service representative for help. Lenovo is not responsible for any radio or television interference caused by unauthorized changes or modifications to this equipment. Unauthorized changes or modifications could void the user s authority to operate the equipment. This device complies with Part 15 of the FCC Rules. Operation is subject to the following two conditions: (1) this device may not cause harmful interference, and (2) this device must accept any interference received, including interference that may cause undesired operation. Responsible Party: Lenovo (United States) Incorporated 1009 Think Place - Building One Morrisville, NC Telephone:

24 Przestroga IC Urządzenie spełnia standardy RSS organizacji Industry Canada nieobjęte obowiązkiem uzyskania zezwolenia. Używanie urządzenia podlega dwóm ograniczeniom: (1) urządzenie nie może powodować zakłóceń; oraz (2) urządzenie musi akceptować zakłócenia, w tym mogące powodować niepożądane działanie urządzenia. Le présent appareil est conforme aux CNR d'industrie Canada applicables aux appareils radio exempts de licence. L'exploitation est autorisée aux deux conditions suivantes: (1) l'appareil ne doit pas produire de brouillage, et (2) l'utilisateur de l'appareil doit accepter tout brouillage radioélectrique subi, même si le brouillage est susceptible d'en Unia Europejska - zgodność z dyrektywą w dziedzinie kompatybilności elektromagnetycznej Ten produkt jest zgodny z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa zawartymi w dokumencie EU Council Directive 2004/108/EC na temat ustawodawstwa państw członkowskich w dziedzinie kompatybilności elektromagnetycznej. Lenovo nie ponosi odpowiedzialności za błędy powstałe na skutek sprzecznego z zaleceniami, nieautoryzowanego wprowadzania zmian w produkcie, włącznie z instalowaniem kart opcjonalnych innych producentów. W wyniku testów stwierdzono, że ten produkt jest zgodny z ograniczeniami dotyczącymi Wyposażenia informatycznego klasy B (Class B Information Technology Equipment), zawartymi w europejskim standardzie EN Limity dla urządzeń klasy B zostały ustanowione, aby zapewnić odpowiednią ochronę przed zakłóceniami pracy licencjonowanych urządzeń komunikacyjnych w środowisku mieszkalnym. Adres kontaktowy w UE: Lenovo, Einsteinova 21, Bratysława, Słowacja Oświadczenie o zgodności z niemiecką normą Klasa B Deutschsprachiger EU Hinweis: Hinweis für Geräte der Klasse B EU-Richtlinie zur Elektromagnetischen Verträglichkeit Dieses Produkt entspricht den Schutzanforderungen der EU-Richtlinie 2004/108/EG (früher 89/336/EWG) zur Angleichung der Rechtsvorschriften über die elektromagnetische Verträglichkeit in den EU-Mitgliedsstaaten und hält die Grenzwerte der EN Klasse B ein. Um dieses sicherzustellen, sind die Geräte wie in den Handbüchern beschrieben zu installieren und zu betreiben. Des Weiteren dürfen auch nur von der Lenovo empfohlene Kabel angeschlossen werden. Lenovo übernimmt keine Verantwortung für die Einhaltung der Schutzanforderungen, wenn das Produkt ohne Zustimmung der Lenovo verändert bzw. wenn Erweiterungskomponenten von Fremdherstellern ohne Empfehlung der Lenovo gesteckt/eingebaut werden. Deutschland:

25 Einhaltung des Gesetzes über die elektromagnetische Verträglichkeit von Betriebsmitteln Dieses Produkt entspricht dem Gesetz über die elektromagnetische Verträglichkeit von Betriebsmitteln EMVG (früher Gesetz über die elektromagnetische Verträglichkeit von Geräten). Dies ist die Umsetzung der EU-Richtlinie 2004/108/EG (früher 89/336/EWG) in der Bundesrepublik Deutschland. Zulassungsbescheinigung laut dem Deutschen Gesetz über die elektromagnetische Verträglichkeit von Betriebsmitteln, EMVG vom 20. Juli 2007 (früher Gesetz über die elektromagnetische Verträglichkeit von Geräten), bzw. der EMV EG Richtlinie 2004/108/EC (früher 89/336/EWG), für Geräte der Klasse B. Dieses Gerät ist berechtigt, in Übereinstimmung mit dem Deutschen EMVG das EG- Konformitätszeichen - CE - zu führen. Verantwortlich für die Konformitätserklärung nach Paragraf 5 des EMVG ist die Lenovo (Deutschland) GmbH, Gropiusplatz 10, D Stuttgart. Informationen in Hinsicht EMVG Paragraf 4 Abs. (1) 4: Das Gerät erfüllt die Schutzanforderungen nach EN und EN Klasse B. Oświadczenie o zgodności z koreańską normą Klasa B B급기기 ( 가정용방송통신기자재) 이기기는가정용 (B급) 전자파적합기기로서주로가정에서사용하는것을목적으로하며모든지역에서사용할수있습니다. Oświadczenie o zgodności z japońską normą VCCI Klasa B この装置は クラスB 情報技術装置です この装置は 家庭環境で使用することを目的としていますが この装置がラジオやテレビジョン受信機に近接して使用されると 受信障害を引き起こすことがあります 取扱説明書に従って正しい取り扱いをして下さい VCCI-B Japońskie oświadczenie o zgodności produktów podłączanych do gniazdek sieci elektrycznej, w których płynie prąd o natężeniu nie przekraczającym 20 A na fazę 日本の定格電流が 20A/ 相以下の機器に対する高調波電流規制 高調波電流規格 JIS C 適合品 Informacje o ochronie środowiska, przetwarzaniu wtórnym i utylizacji Oświadczenie o przetwarzaniu wtórnym Lenovo zachęca do odpowiedzialnego przetwarzania wtórnego niepotrzebnych urządzeń informatycznych. Firma Lenovo oferuje różnorodne programy i usługi pomocne przy takim przetwarzaniu. Informacje dotyczące przetwarzania wtórnego produktów Lenovo są dostępne pod adresem: Ważne informacje na temat dyrektywy WEEE

26 Sprzętu elektrycznego i elektronicznego oznaczonego symbolem przekreślonego kosza na kółkach nie można wyrzucać w ramach niesegregowanych odpadów komunalnych. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ang. WEEE) należy utylizować oddzielnie, korzystając z dostępnej infrastruktury, która umożliwia odbiór tychże produktów w celu ich ponownego wykorzystania, przetworzenia wtórnego lub utylizacji. Informacje właściwe dla kraju użytkowania są dostępne pod adresem: Informacje o przetwarzaniu wtórnym baterii i akumulatorów dotyczące Brazylii Declarações de Reciclagem no Brasil Descarte de um Produto Lenovo Fora de Uso Equipamentos elétricos e eletrônicos não devem ser descartados em lixo comum, mas enviados à pontos de coleta, autorizados pelo fabricante do produto para que sejam encaminhados e processados por empresas especializadas no manuseio de resíduos industriais, devidamente certificadas pelos orgãos ambientais, de acordo com a legislação local. A Lenovo possui um canal específico para auxiliá-lo no descarte desses produtos. Caso você possua um produto Lenovo em situação de descarte, ligue para o nosso SAC ou encaminhe um para: reciclar@lenovo. com, informando o modelo, número de série e cidade, a fim de enviarmos as instruções para o correto descarte do seu produto Lenovo. Informacje o przetwarzaniu wtórnym dotyczące Japonii Informacje o przetwarzaniu wtórnym i utylizacji dotyczące Japonii są dostępne pod adresem: Informacje o przetwarzaniu wtórnym dotyczące Indii Informacje o przetwarzaniu wtórnym i utylizacji dotyczące Indii są dostępne pod adresem: Symbole dotyczące przetwarzania wtórnego baterii i akumulatorów Informacje o przetwarzaniu wtórnym baterii i akumulatorów dotyczące Tajwanu Informacje o przetwarzaniu wtórnym baterii i akumulatorów dotyczące Stanów Zjednoczonych i Kanady Informacje o przetwarzaniu wtórnym baterii i akumulatorów dotyczące Unii

27 Europejskiej Uwaga dotycząca klasyfikacji eksportowej Produkt ten podlega amerykańskim regulacjom dotyczącym eksportu EAR i posiada numer klasyfikacji eksportowej ECCN 5A992. c. w ramach rynku masowego. Można go reeksportować z wyjątkiem krajów objętych embargiem wymienionych na liście EAR E1. Rozwiązywanie problemów Podczas instalowania aplikacji wyświetla się monit o niewystarczającej ilości pamięci masowej Zwolnij miejsce na dysku i ponownie spróbuj zainstalować aplikację. Ekran dotykowy nie działa lub nie jest wystarczająco czuły Naciśnij przycisk zasilania i przytrzymaj przez ponad 10 sekund, aby ponownie uruchomić urządzenie. System nie uruchamia się lub uległ awarii Ładuj akumulator przez pół godziny, a następnie naciśnij przycisk zasilania i przytrzymaj przez ponad 10 sekund, aby ponownie uruchomić urządzenie. Brak dźwięku podczas dzwonienia lub dźwięk nie jest słyszalny Użyj klawiszy głośności, aby ją wyregulować. Nie można uzyskać dostępu do Internetu za pośrednictwem sieci bezprzewodowej Uruchom ponownie router bezprzewodowy lub przejdź do opcji Ustawienia i uruchom ponownie sieć WLAN. Tablet nie wychodzi z trybu uśpienia Naciśnij i przytrzymaj przycisk zasilania, aby ponownie uruchomić urządzenie.

Emitenci, których papiery wartościowe zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym na terytorium Unii Europejskiej, mają obowiązek sporządzania raportów rocznych w jednolitym europejskim formacie raportowania (ESEF) za lata obrotowe rozpoczynające się 1 stycznia 2021 roku.

Wymogiem jest, aby raportowanie odbywało się w formacie elektronicznym spełniającym określone standardy techniczne, tj. specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania.

Zgodnie z wymaganiami:

• Wszystkie raporty roczne sporządzane są przez Emitentów w formacie XHTML. Raporty te mogą być otwierane i przeglądane przy pomocy standardowej przeglądarki internetowej;
• Skonsolidowane sprawozdania finansowe sporządzone zgodnie z MSSF, będące składnikami skonsolidowanych raportów rocznych znakowane są przy użyciu języka znaczników XBRL (Extensible Business Reporting Language);
• Znaczniki XBRL powinny być umieszczone w dokumencie XHTML przy użyciu specyfikacji standardu Inline XBRL. Jego podstawową cechą jest jednoznaczna identyfikacja elementów sprawozdania, poprzez odniesienie każdego z nich do słownika, zwanego taksonomią;
• Język jest oparty na XML oraz technologiach pokrewnych, np. XLink, dzięki temu nie jest związany z żadną platformą sprzętową, czy programową;
• Taksonomia, która ma być stosowana stanowi rozszerzenie taksonomii MSSF opracowanej przez Fundację MSSF;
• Począwszy od 1 stycznia 2021 r. podstawowe części sprawozdania finansowego (tj. sprawozdanie z sytuacji finansowej, sprawozdanie z zysków lub strat i całkowitych dochodów, sprawozdanie z przepływów pieniężnych, sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym), zawarte w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych sporządzonych zgodnie z MSSF, znakowane są szczegółowo. Ponadto począwszy od 1 stycznia 2022 r. informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego znakowana jest zbiorczo.

Czym jest Comarch ESEF

Comarch ESEF to aplikacja webowa umożliwiająca tworzenie i przeglądanie sprawozdań finansowych przez Emitentów papierów wartościowych z rynków regulowanych UE w formacie XBRL/XHTML. Aplikacja posiada funkcjonalności, umożliwiające tworzenie i składanie raportów finansowych w postaci XHTML, czyli stron internetowych z umieszczonymi wewnątrz tagami XBRL.

Proces sporządzenia sprawozdania w aplikacji można podzielić na kilka etapów:

Do osoby kontaktowej Klienta, który zdecydował się nabyć aplikację, zostanie przydzielone (i wysłane) konto administratora w ramach wydzielonej organizacji oraz określona liczba użytkowników, których może przypisać.
Ze względów bezpieczeństwa w aplikacji nie ma możliwości rejestracji Klienta.

Logowanie

Ekran logowania

Widok ekranu logowania przedstawiono na ekranie:

Wybór języka

Użytkownik przed zalogowaniem wybiera język, w którym aplikacja będzie pracować. W narzędziu Comarch ESEF można pracować w wymienionych wersjach językowych:

Dostępne języki po wyborze z listy rozwijalnej jak na poniższym ekranie:

Wybrany język przenosi się na dalszą prace w systemie po zalogowaniu.

Dane logowania

Użytkownik może zdecydować się na podgląd aplikacji w formie wersji demonstracyjnej lub logowania do swojej organizacji.

Jak wskazano wcześniej nie ma możliwości rejestracji w programie. Użytkownik, dla którego został przypisany dostęp ma założone konto w systemie Comarch Cloud SSO. Podczas wybrania próby logowania zostanie on zatem przełączony do ekranu logowania Comarch Cloud SSO:

Nazwa użytkownika

W prawym górnym rogu ekranu prezentowana jest nazwa użytkownika, dostęp do ustawień konta, powiadomień oraz link do pomocy.

Pod ikoną ustawień dostępne są akcje zmiany ustawień konta lub wylogowanie użytkownika:

Konto administratora i nadawanie uprawnień

Pierwszy użytkownik nadany przez Comarch jest oznaczony jako Administrator. Parametr ten daje większe możliwości zarządzania parametrami i danymi w aplikacji. Konto administratora daje takie same możliwości jak konto zwykłe oraz dodatkowo umożliwia:

Lista sprawozdań jednego podmiotu

Lista sprawozdań dostępna jest po zalogowaniu. W zależności od uprawnień użytkownika widok okna jest różny. Administrator oprócz okna z listą sprawozdań widzi także dodatkowy panel administratora.

Lista sprawozdań dla wielu podmiotów

Z aplikacji Comarch ESEF może korzystać podmiot usługowo sporządzający sprawozdania dla wielu podmiotów o różnych numerach LEI. W takiej sytuacji lista sprawozdań zawiera dodatkową kolumnę z nazwą firmy, dla której sprawozdanie zostało dodane. Dodatkowa kolumna zostanie wyświetlona jeżeli dla Klienta będzie dodana więcej niż jedna firma.

Dodawanie sprawozdania

Aby utworzyć nowe sprawozdanie finansowe wymagane jest uruchomienie kreatora sprawozdań przyciskiem dodaj sprawozdanie. Kreator jest 4-etapowy.

Pole z wyborem języka będzie również wskazywane w nagłówku pliku XHTML.

Język domyślnie ustawia się zgodnie ze wskazaniem wersji językowej podczas uruchamiania programu.

Lista krajów zawężona do listy krajów w Unii Europejskiej. Domyślnie kraj ustawia się na podstawie języka.

Na tym poziomie jest możliwość zmiany wskazanego w aplikacji języka oraz kraju, gdyż mogą one być inne dla sporządzanego sprawozdania, niż język w jakim działa aplikacja, wybrany w oknie uruchamiania.

Dodanie okresu sprawozdawczego, za który sprawozdanie jest składane.

Wskazanie daty bilansowej – do uzupełniania daty służy kalendarz, uruchamiany po kliknięciu w pole z datą bilansową. Po uzupełnieniu daty bilansowej domyślnie wypełniana jest reszta dat.

Bieżący rok – domyślnie zostanie ustawiony na 12 miesięcy poprzedzające datę bilansową. Z możliwością zmiany.

Poprzedni rok – ustawiany automatycznie na podstawie wskazania zakresu roku bieżącego.

Dodaj okres – w przypadku konieczności dodania kolejnego okresu porównawczego, dodana zostanie kolejna sekcja ‘okres zmodyfikowany’. Daty zostaną przekopiowane z roku poprzedniego z możliwością zmiany.

W odróżnieniu od poprzednich sekcji, okres zmodyfikowany można usunąć.

Na tym etapie należy wskazać formatowanie oraz taksonomię, która zostanie wykorzystana podczas tagowania pozycji sprawozdania.

Waluta – domyślnie będzie uzależniona od kraju wybranego w kroku 1.

Zaokrąglenie – domyślnie ustawione do tysiąca.

Wybrana waluta i zaokrąglenie zostaną domyślnie przypisane do wszystkich wartości liczbowych w sprawozdaniu. Przykładowo ustawienie waluty PLN i zaokrąglenia tysiące oznacza, że dane liczbowe są przedstawione w zaokrągleniu do tysięcy złotych. Parametry te można zmienić dla pojedynczych, wskazanych kwot w procesie znakowania sprawozdania.

Obecnie dostępne są dwie taksonomie dla sprawozdania, czyli obowiązujący słownik znakowania danych. Jest to taksonomia ESEF 2019 oraz najnowsza obowiązująca taksonomia ESEF 2020. Użytkownik może także skorzystać z dodatkowej własnej taksonomii.

Taksonomia dla sprawozdania – dostępna Obowiązująca taksonomia – ESEF 2020, poprzednia taksonomia – ESEF 2019 oraz dodatkowa własna.

Ostatnim etapem kreowania nowego sprawozdania jest wybór sposobu tworzenia raportu.

Możliwe jest utworzenie sprawozdania:

Rekomendujemy zaimportowanie dotychczasowego raportu z pliku. docx. Takie rozwiązanie znacznie zaoszczędzi czas, ponieważ w ten sposób wykorzystujemy pracę wykonaną wcześniej do tworzenia raportu.

Aby zaimportować raport, należy wybierać własne sprawozdanie w formacie. Po kliknięciu przycisku wybierz plik, otwarte zostanie okno wyboru pliku z dysku twardego komputera, zawężone do formatu docx.

Po wskazaniu zostanie zaczytany plik sprawozdania.

Przy imporcie raportu, użytkownik ma możliwość wyboru dwóch opcji:

1. „Szerokość strony HTML zgodna z dokumentem”. W tym wariancie raport zachowuje dotychczasowy wygląd i nie jest przeskalowany do szerokości strony.
2. „Szerokość strony HTML dopasowana do ekranu”. Ten wariant umożliwia stworzenie bardziej responsywnej strony. To rozwiązanie może wymagać dodatkowej edycji grafik i tabel.

Tworzenie raportu w oparciu o technologię XHTML wg założeń ESMA pozwala na tworzenie bardziej interaktywnych i czytelnych raportów niż dotychczasowy PDF. Umożliwia m. in. płynne przeskalowanie raportu w zależności od rozmiaru wyświetlania, co ułatwia czytanie sprawozdania na urządzeniach typu tablet czy smartfon. Wymaga to jednak dużego nakładu pracy w początkowym okresie. Domyślne ograniczenie szerokości strony pozwala na dużo łatwiejsze przekształcenie dokumentu docx w XHTML i zachowanie jego dotychczasowej formy wizualnej.

To jest ostatni krok kreowania sprawozdań. Po kliknięciu w przycisk Podsumowanie, wyświetlony zostanie podgląd okna z przeprowadzonymi etapami dodawania sprawozdania.

W tym oknie jest możliwość cofnięcia się do poprzednich kroków kreatora i zmiany wybranych parametrów, za pomocą, Edytuj lub Zmień. Po kliknięciu w ‘zapisz i przejdź do edytora’ nie będzie możliwości zobaczenia poprzednich kroków z etapu kreowania sprawozdania.

Zapisz i przejdź do edytora umożliwi wyświetlenie zawartości sprawozdania finansowego w widoku XHTML, czyli w postaci strony internetowej, którą można edytować.

Okno edytora

Zgodnie z wymaganiami ESMA (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) sprawozdania finansowe mają być w formacie XHTML, czyli bardziej restrykcyjną odmianą języka HTML.

Jeśli użytkownik wybierze plik docx, jako źródło sprawozdania finansowego, plik w tle zostanie przekonwertowany do formatu XHTML.

W aplikacji Comarch ESEF użytkownik ma możliwość edycji strony internetowej w sposób znany z konwencjonalnych edytorów tekstu jak np. Microsoft Word. Edytor umożliwia zmianę tekstu np. dodając pogrubienia lub zmieniając jego kolor i położenie na ekranie.

Ponieważ raporty finansowe składają się w dużej mierze z tabel umożliwiono większe możliwości pracy z tabelami. Po zaznaczeniu komórki tabeli i po naciśnięciu prawego przycisku myszy można:

Przypisywanie nagłówka do roli

Zgodnie z regułami ESMA oznakowane znacznikami XBRL sprawozdanie finansowe powinno być podzielone na poszczególne sekcje zwane rolami. Każda rola oznacza odrębną część raportu np. sprawozdanie z sytuacji finansowej, sprawozdanie z przepływów pieniężnych itd. Wszystkie znaczniki XBRL powinny być przypisane do właściwej roli.

W celu usprawnienia tego procesu podczas przejścia do ekranu tagowania użytkownik zostanie poproszony o przyporządkowanie swojego raportu do poszczególnych ról ESMA.

Nagłówki sprawozdania

Podczas konwersji sprawozdania finansowego z MS Word do XHTML następuje zamiana znaczników stosowanych przez MS Office na znaczniki XHTML. Ze względu na dużą elastyczność wizualną zarówno po stronie MS Word jak i XHTML należy przed tagowaniem sprawdzić, czy tytuły poszczególnych sekcji raportu są rzeczywiście określone jako typ Nagłówek.

Jako poszczególne sekcje sprawozdania zostaną zaproponowane wszystkie elementy za wyjątkiem „Zwykły tekst” czyli:

Cała zawartość (tekst, tabele) od jednego nagłówka do kolejnego jest traktowana jako konkretna część sprawozdania.

Przyporządkowanie nagłówków do ról ESMA

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe powinno się składać minimalnie z następujących części:

Część spółek oddzielnie wykazuje także:

Aby umożliwić proste przyporządkowanie swojego raportu do tego układu po wybraniu przycisku Przejdź do taksonomii XBRL zostanie wyświetlony kreator, gdzie należy wybrać nagłówki (tabele), które odpowiadają poszczególnym sekcjom raportu ESEF.

Przyporządkowanie odbywa się za pomocą metody „przeciągnij i upuść”. Do poszczególnej roli można przyporządkować większą ilość nagłówków (np. rozbicie bilansu na oddzielne tabele Aktywa i Pasywa). Po wskazaniu nagłówków dla obowiązkowych sekcji zostanie uaktywniony przycisk Zapisz. Wszystkie nieprzyporządkowane nagłówki zostaną automatycznie dopisane do roli Informacja dodatkowa.

Edycja HTML

Zastosowanie widoku strony internetowej daje niespotykane wcześniej w raportach finansowych sposoby prezentacji danych, jak choćby podświetlanie przeglądanych wierszy tabeli. Zaawansowani użytkownicy mogą w pełni skonfigurować swoje sprawozdanie finansowe dzięki edycji kodu źródłowego XHTML.

Odpowiedni przełącznik dostępny jest w prawym dolnym rogu ekranu:

Import danych z arkusza MS Excel

Dane w sprawozdaniu finansowym mogą ulegać cały czas zmianom jeszcze przed oddaniem raportu do publikacji. Aby zapewnić możliwość automatycznego aktualizowania tych danych, umożliwiono importowanie danych tabelarycznych bezpośrednio z arkuszy MS Excel.

Wybór danych do aktualizacji

Po zaznaczeniu obszaru komórek w tabeli użytkownik może skorzystać z opcji połączenia tych komórek do arkusza MS Excel. Odbywa się to przez wybór opcji Wybierz z komputera z przycisku Utwórz źródło danych .

Aplikacja pomocnicza

Do tworzenia połączenia między plikiem MS Excel na dysku a aplikacją serwerową, niezbędna jest instalacja dodatkowego oprogramowania Comarch ESEF Agent. Odpowiada ona za utworzenie i zabezpieczenie komunikacji między arkuszem kalkulacyjnym a raportem. Dzięki niej nie ma potrzeby przechowywania tego pliku na serwerze. Przesyłane są wyłącznie dane wybrane przez użytkownika, a cała reszta pliku pozostaje bezpiecznie w zasobie lokalnym.

Jeśli aplikacja nie została jeszcze zainstalowana, użytkownikowi zostanie wyświetlone powiadomienie o konieczności jej instalacji:

Po wybraniu opcji Pobierz na dysk zostanie pobrany instalator Comarch-ESEF-Agent. msi. Należy go otworzyć i przejść proces instalacji.

Po instalacji aplikacji pomocniczej będzie możliwe odwoływanie się bezpośrednio do arkuszy MS Excel.

Tworzenie nazwanych zakresów

Aplikacja Comarch ESEF pobiera informacje jedynie z nazwanych zakresów MA Excel. Podyktowane jest to większą elastycznością w zakresie pracy na arkuszu – można taką tabelę przesuwać (np. dodając wiersze) bez wpływu na jakość importu.

Aby utworzyć nazwany zakres należy w arkuszu kalkulacyjnym zaznaczyć żądany fragment tabeli i wybrać opcję Formuły / Nazwy zdefiniowane / Definiuj nazwę, a następnie wpisać nazwę dla wybranych komórek.

Po zapisaniu arkusza można już korzystać z wybranych nazw w aplikacji Comarch ESEF.

Wybór źródła danych

Po wybraniu opcji Wybierz z komputera (pod ikonką Utwórz źródło danych) aplikacja otworzy okno Windows z prośbą o wskazanie pliku MS Excel. Następnie aplikacja przeszuka arkusz pod kątem zdefiniowanych nazw zakresów i wyświetli je na ekranie.

Aby zapobiec błędnym wskazaniom system kontroluje zgodność wielkości zaznaczonego obszaru w Comarch ESEF oraz w pliku MS Excel. W przypadku stwierdzenia niezgodności obok nazwy zakresu dopisywany jest ciąg [x]. Takiej nazwy nie można przypisać do wybranego zaznaczenia.

Po wciśnięciu przycisku Utwórz tworzone jest powiązanie.

Aktualizacja wartości

W przypadku, gdy nastąpiła zmiana wartości źródłowych można zaktualizować dane w Comarch ESEF. Odbywa się to przez wskazanie obszaru z powiązanej tabeli oraz wybraniu opcji Aktualizuj wartości z przycisku Źródła danych.

W przypadku, jeśli do komórki były już przypisane tagowania XBRL to nie zostaną one utracone. Aktualizowane są wyłącznie wartości wykazywane w tych znacznikach.

Rozłączanie źródła

Jeśli powiązanie z danym arkuszem jest już niepotrzebne można odłączyć takie powiązanie. Służy do tego opcja Rozłącz widoczna pod przyciskiem Źródła danych.

Przejście do tagowania

Aby sprawozdanie można było oznakować znacznikami taksonomi XBRL należy z okna ‘edycji sprawozdania’ przejść do kolejnego etapu z wykorzystaniem przycisku: Przejdź do taksonomii XBRL

Jest on dostępny w oknie edycji sprawozdana na górnym pasku z prawej strony ekranu.

Po kliknięciu w przycisk Przejdź do taksonomii XBRL zostanie wyświetlone okno, w którym należy dopasować poprzez przeciągnięcie i upuszczenie odpowiednich części danego sprawozdania do odpowiednich ról taksonomii.

Po dopasowaniu wszystkich elementów sprawozdania przycisk Zapisz stanie się aktywny.

Okno z ekranem umożliwiającym znakowanie (tagowanie) pozycji sprawozdania finansowego znacznikami XBRL pojawia się po kliknięciu w przycisk Zapisz na oknie z przypisywaniem części sprawozdania do ról taksonomii. Składa się z 3 paneli:

Lista znaczników XBRL

Znaczniki kontekstowe

Kontekst przypisuje element taksonomii w czasie oraz miejscu, czyli określa, jakiej firmy, pozycji sprawozdania i okresu dana wartość (np. przychody ze świadczenia usług) dotyczy.

Firma identyfikowana jest za pomocą unikalnego identyfikatora Legal Entity Identifier (LEI), który można sprawdzić np. pod tym adresem https://www. org/en/lei/search/. Numer LEI jest wprowadzany podczas dodawania podmiotu do aplikacji. Informacja o numerze LEI zostaje nadana w znaczniku kontekstowym automatycznie w tle – nie wymaga zatem żadnego działanie ze strony użytkownika.

Elementy sprawozdania finansowego mogą być zdefiniowane na określony moment w czasie np. stan środków pieniężnych na dzień 31 grudnia 2020 roku. Inne mogą dotyczyć wartości za cały okres jak przychody ze sprzedaży uzyskane w 2021 roku. Stąd w aplikacji stosowane są standardowo 4 okresy. W przypadku, gdy sporządzane jest sprawozdanie finansowe za rok 2021 z danymi porównawczym za 2020 rok kontekstami będą:

Zakres dat bieżący – Rok 2021

Zakres dat poprzedni – Rok 2020

Data bieżąca – 2021-12-31

Data poprzednia – 2020-12-31

Dodawanie kontekstu w czasie pracy

Niekiedy w trakcie pracy zachodzi potrzeba dodania nowego kontekstu, czyli okresu jakiego dotyczą raportowane informacje. Może być to spowodowane koniecznością przekazania wartości pozycji na początek porównywalnego okresu.

Służy do tego przycisk Dodaj znajdujący się na liście kontekstów ekranu tagowania.

Po jego wybraniu możemy wskazać, czy nowy kontekst dotyczy daty bilansowej (np. dla Sprawozdania z sytuacji finansowej), czy całego okresu sprawozdawczego (np. w przypadku Sprawozdania z przepływów pieniężnych).

Po utworzeniu nowy kontekst zostanie wyświetlony na liście dostępnych kontekstów.

Taksonomia informacje ogólne

Taksonomia ESEF to słownik pojęć przekazywany przez organ regulujący ESMA (European Securities and Markets Authority, tj. Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych). Każde pojęcie finansowe ma przypisany unikalny identyfikator, którym można opisać zdarzenie gospodarcze. Identyfikator ten jest niezależny od języka w jakim sprawozdanie zostało sporządzone. Pozwala to na porównywanie informacji pochodzących
z różnych firm działających na kontynencie bez wymogu znajomości języka w jakim dane sprawozdanie zostało sporządzone. Aby ułatwić zrozumienie tych znaczników, każdy został wyposażony w:

Przepisy stosowane są w ramach całej Unii Europejskiej, dlatego ESMA dodała tłumaczenie wszystkich elementów na języki lokalne. Wszystkie te tłumaczenia są dostępne w programie.

Kolejną właściwością taksonomii jest połączenie między jej poszczególnymi elementami. Dzięki sieci wielu wzajemnych połączeń drzewko taksonomii można przeglądać na kilka różnych sposobów. Głównymi sieciami powiązań są układy:

Aby ułatwić przeglądanie tego słownika został on podzielony na role, które najczęściej odpowiadają sekcjom sprawozdania finansowego (zaczynają się one od serii cyfr). Każda z tych ról jest dodatkowo podzielona na zbiory grupujące powiązane elementy. Elementami zbiorczymi najczęściej nie można znakować sprawozdania finansowego, dlatego sekcji tych nie da się przeciągnąć na ekran tagowania.

Lista taksonomii

Lista taksonomii zawiera obowiązujący słownik dotyczący rodzaju sprawozdań i informacji objętych regulacją.

Lista taksonomii ma strukturę drzewa. Poszczególne pozycje drzewa podlegają rozwinięciu. Rozwinięcie pozycji listy jest możliwe po kliknięciu na strzałkę z prawej strony.

Język taksonomii jest możliwy do zmiany. Służą do tego parametry w dolnej części panelu: Język (języki UE).

Wyszukiwanie pozycji taksonomii na liście odbywa się przy użyciu filtra. Jeśli wpisany zostanie tekst w ekran wyszukiwania nastąpi zawężenie listy i wyszukanie tych elementów, które zawierają wpisany tekst gdziekolwiek
w swojej nazwie.

W przypadku, gdy wartość opisu pozycji taksonomii jest dłuższa niż wielkość okna, pełny jest widoczny po najechaniu myszką na pozycję.

W przypadku, gdy do pozycji jest dodana dokumentacja, po kliknięciu w pozycję, wyświetlona zostanie informacja Zobacz opis.

Dane w sprawozdawaniu podlegające tagowaniu

Sprawozdanie finansowe jest dostępne w środkowym panelu, który jest jednoczenie obszarem umożliwiającym przypinanie, znakowanie pozycji znacznikami XBRL. W trybie tagowania nie ma możliwości zmiany kwot i edycji tekstu (w tym celu należy powrócić do widoku edycji sprawozdania).

Dodawanie znaczników – proces tagowania

Sam proces tagowania polega na wykonaniu poniższych 3 czynności:

Zaznaczenie odbywa się poprzez kliknięcie lewym klawiszem myszy w pozycję, którą chcemy otagować. Pozycja w całości zostaje podświetlona ramką. Istnieje również możliwość zaznaczania grupowego przy pomocy klawiszy „Shift” lub „Ctrl”. Takie rozwiązanie znacznie ułatwia / przyspiesza proces tagowania.

Na drzewie taksonomii znajdujemy właściwy znacznik i lewym przyciskiem myszy przeciągamy go na sprawozdanie. W przypadku kiedy zaznaczony znacznik „upuścimy” nad obszarem słownika taksonomii, narzędzie nie oznaczy zaznaczonych wcześniej w sprawozdaniu danych (takie rozwiązanie pozwala na uniknięcie otagowania przy niecelowym zaznaczeniu pozycji taksonomii).

W części panelu, ze znacznikami kontekstu, lewym klawiszem myszy przeciągamy właściwy kontekst, którym oznakowana zostanie pozycja sprawozdania.

Widok otagowanego elementu

Elementy, które zostały otagowane zostają oznaczone kolorową kropką.

Jeżeli do pozycji sprawozdania został przypięty zarówno kontekst jak i taksonomia, tagowanie jest kompletne i potwierdza to zielona kropka.

Okno dodanych znaczników

Przegląd dodanych znaczników

Prawy panel ‘Dodane znaczniki’ umożliwia przegląd otagowanej konkretnej pozycji. Wyświetlana zawartość tego panelu będzie zależna od zawartości zaznaczonych elementów sprawozdania.

Zaznaczony obszar liczbowy, do którego nie ma tagowania lub jednocześnie zaznaczono obszar, który posiada i nie posiada znacznika.

Edycja dodanych znaczników

Prawy panel umożliwia także edycje ustawień tagowania poprzez:

Usunięcie znacznika taksonomii spowoduje także usuniecie atrybutów liczbowych: Waluty i Zaokrąglenia.

Raportowanie liczb ujemnych

Spółka ma możliwość przekazywania wartości ujemnych w ustalonej przez siebie konwencji. Przykładowo koszty w Rachunku Zysków i Strat są przedstawiane ze znakiem minus, w nawiasie albo nawet w postaci czerwonego koloru czcionki.

ESMA zaleca, aby w znacznikach XBRL przekazywane wartości były zgodne z ich stroną bilansową (debit/credit), aby umożliwić ich maszynowe przetwarzanie. W przypadku kosztów oznacza to wskazywanie ich w wartości dodatniej. Znak minus jest jednak konieczny do wykazania straty w kapitale własnym.

Specyfika XHTML dopuszcza jednak stosowanie dotychczasowej konwencji, dlatego nie ma potrzeby zmiany wyglądu raportowania. Konieczne jest jednak wskazanie tych kwot, które są wykazywane po stronie innej niż oczekiwana. Służy do tego parametr Wartość ujemna na panelu znacznika XBRL.

Raportowanie kosztów

Przykładowo Spółka przyjęła zasadę, że wszystkie wartości obniżające wynik finansowe wykazywane są w nawiasie.

W ten sposób przekazane zostały Koszty ogólnego zarządu (Administrative expenses). Wg taksonomii ESMA znacznik Koszty ogólnego zarządu obniża wynik (ma stronę debit). Nie powinno się zatem przekazywać go w XBRL ze znakiem minus. Dlatego parametr Wartość ujemna należy pozostawić odznaczony.

Raportowanie straty

W analizowanym przypadku wystąpiła strata na operacjach finansowych

Dla znacznika Przychody (koszty) finansowe oczekiwaną wartością jest przychód (strona credit). Wystąpienie straty (strony debit) oznacza konieczność wykorzystania parametru Wartość ujemna. W konsekwencji do pliku XBRL zostaje przekazana wartość ze znakiem minus.

Podczas eksportowania raportu finansowego oprócz samego sprawozdania w postaci XHTML, należy także wyeksportować powiązaną z nim taksonomię. Taksonomia to zestaw informacji o wykorzystywanych znacznikach XBRL, w tym także utworzonych przez jednostkę rozszerzeniach. Taki komplet informacji, czyli raport i taksonomia, nazywany jest paczką sprawozdawczą.

Eksport sprawozdania

Można dokonać eksportu sprawozdania po wciśnięciu przycisku Eksportuj w prawym górnym rogu ekranu. Sprawozdanie można wyeksportować jako:

Wygląd paczki

Paczka sprawozdawcza tworzona jest w folderze ZIP. W jego wnętrzu znajduje się główny katalog zgodny z kodem LEI spółki, datą bilansową oraz skrót języka raportu np. 2594001MNJ3BH1UVVG70-2021-12-31-PL.

W katalogu znajdują się z kolei podkatalogi:

Podczas testów serwisu uruchomionego przez Komisję Nadzoru Finansowego w Polsce został zaobserwowany szereg często pojawiających się problemów w tagowaniu, które były zgłaszane przez walidator KNF.

Zestawienie zmian w kapitale własnym

Jest to fragment raportu, który sprawia największą ilość problemów podczas tagowania. Wynika to z faktu, że sama konstrukcja raportu często wymaga korzystania z wymiarów. Na poniższym przykładzie spróbujemy otagować poniższy fragment raportu sporządzonego w języku angielskim.

Podstawowe znakowanie zmian w kapitale

Na powyższym raporcie widać, że raportowany jest kapitał własny i jego zmiana w roku 2020 i 2021. Konieczne jest zatem zastosowanie znacznika:

Jak widać na powyższym rysunku w roli 61* znajduje się tylko zmiana kapitału własnego oraz jej ewentualne rozbicie na bardziej szczegółowe elementy. Jeśli chcemy oznakować kapitał własny na początek i koniec okresu musimy się już odwołać do elementów bilansu.

Na liście rozwijalnej gałęzi Changes in equity [abstract] odnajdziemy element potrzebny do oznaczenia zmian w kapitale.

Jeśli chcemy oznaczyć kapitał własny, to dysponujemy tutaj dwoma elementami, które od razu sugerują, że należy je stosować do znakowania kapitału na początek i koniec okresu. Jest to jednak wyłącznie sugestia taksonomii ESMA. W rzeczywistości „Equity at beginning of period” oraz „Equity at end of period” to różne etykiety tego samego elementu „Equity”, który znajdziemy również w bilansie. Nie ma znaczenia, z którego z powyższych skorzystamy. Rozróżnienie daty bilansowej kapitału następuje wyłącznie przez przyporządkowanie odpowiedniego kontekstu daty.

Zgodnie z wyglądem tabeli należy tymi dwoma elementami (Kapitał własny oraz jego zmiany) oznaczyć wszystkie wartości znajdujące się w zestawieniu zmian w kapitale. W pełni poprawne merytorycznie będzie to jednak jedynie dla ostatniej kolumny „Total”, gdzie znajduje się pełna kapitału własnego.

Aby przekazać dodatkową informację mówiącą o podziale na kapitał podstawowy, czy kapitał przypadający udziałowcom mniejszościowym konieczne jest zastosowanie wymiarów, inaczej zwanych „memberami”.

Wykorzystanie wymiarów

Wymiar to dodatkowy podział wartości. Taksonomia ESMA zawiera bardzo dużo wymiarów, które można stosować zastępczo do elementów taksonomii. W spółce lotniczej zamiast pojęcia Samoloty („Aircraft”) można skorzystać z Rzeczowe aktywa trwałe (Property plant and equipment) i uszczegółowić je pojęciem „Aircraft [member].

W przypadku Zestawienia zmian w kapitale, do podziału na kolumny, należy korzystać z wymiarów pochodzących z grupy „Składniki kapitału własnego [axis]”:

Należy zwrócić uwagę na wymiar „Equity [member]”, który jest elementem bezpośrednio znajdującym się pod grupą „Componentsof equity [axis]”. Jest to tzw. „wymiar domyślny”. Jeśli stosujemy podział kapitałów wg osi składników kapitałów, to kolumna, która nie zawiera żadnego wymiaru będzie z niego domyślnie korzystała. W związku z powyższym oznaczenie ostatniej kolumny „Total” dodatkowym znacznikiem „Equity [member]” będzie skutkowało błędem walidacji „xbrldie: DefaultValueUsedInInstanceError”.

W konsekwencji poprawne znakowanie w pierwszej i ostatniej kolumnie wiersza „Increase (decrease) in 2020” będzie wyglądało jak na poniższym zrzucie:

Dodawanie rozszerzeń

W przypadku, gdy lista taksonomii bazowej ESMA nie zawiera pojęcia potrzebnego do tagowania można skorzystać z przycisku Edytuj, który umożliwia dodanie własnego rozszerzenia.

Tworzenie rozszerzenia

W przypadku, gdy w taksonomii ESEF nie ma elementu, który odpowiada merytorycznie potrzebnemu pojęciu należy utworzyć odpowiednie rozszerzenie.

Aby je stworzyć należy wejść do okna edycji taksonomii. Jest ono dostępne na ekranie tagowanie pod przyciskiem Edytuj.

Po jego uruchomieniu zostanie wyświetlona lista taksonomii umożliwiająca dodawanie nowego elementu.

Należy rozwinąć listę, do której chce się dodać nowe rozszerzenie.

Po najechaniu na pozycję, pojawia się opcja dodawania nowego rozszerzenia (elementu).

Dodawanie elementów wymaga manualnego określenia wszystkich parametrów.

Obowiązkowo należy wskazać typ rozszerzenia, nazwę anglojęzyczną oraz jego tłumaczenie w języku raportu.

W przypadku rozszerzeń liczbowych należy obowiązkowo wskazać stronę bilansową (debet / kredyt) oraz typ okresu (Data = data bilansowa lub Zakres czasu = okres). Nieuzupełnienie strony bilansowej skutkuje błędem walidacji.

Rozszerzenia tekstowe – służą przede wszystkim do oznaczania informacji dodatkowych zawartych w sprawozdaniu.

Utworzony element można edytować lub usunąć.

Nie jest możliwa zmiana typu rozszerzenia, możliwa jest natomiast zmiana pozostałych jego parametrów wraz z nazwą anglojęzyczną.

Układy tworzenie / sprawdzanie

Po zakończonej pracy z tagowaniem sprawozdania finansowego występują z reguły błędy walidacji dotyczące niespójności kalkulacji poszczególnych elementów. Dla uproszczenia pracy rozwiązywanie ewentualnych konfliktów z taksonomią zostało wydzielonych do osobnej sekcji. Dlatego na oknie tagowania widoczny jest przełącznik Tworzenie / Sprawdzanie.

Układ tworzenie

W tym widoku wyświetlana jest wyłącznie taksonomia w układzie prezentacyjnym, czyli zawierająca wszystkie znaczniki zdefiniowane przez ESMA.

Dostępny jest także przełącznik języka taksonomii, na samym dole widoku taksonomii.

Układ sprawdzenie

Po zakończeniu pracy ze znakowaniem elementów sprawozdania finansowego możliwa jest weryfikacja powstałego układu taksonomii i rozwiązanie ewentualnych problemów z kalkulacją. Możliwe jest to z wykorzystaniem przycisku Sprawdzanie.

Na układzie tym widoczne są tylko wykorzystane przez spółkę znaczniki oraz ich struktura w eksportowanej wraz ze sprawozdaniem taksonomii. Widok ten również jest podzielony na trzy układy Prezentacyjny, Kalkulacyjny oraz Definicyjny. Dodatkowo jest również podzielony na poszczególne role, które spółka zdefiniowała przed rozpoczęciem tagowania.

Na poziomie układu prezentacyjnego widoczne są wszystkie wykorzystane znaczniki pogrupowane w gałęziach [abstract]. Ścieżka gałęzi abstract odpowiada roli taksonomii bazowej, z której zostały one wykorzystane do tagowania.

W przypadku zestawienia zmian w kapitale własnym konieczne jest korzystanie z wymiarów. W takim przypadku na drzewku powstaną dwie gałęzie o atrybutach [table “” not found /]
oraz [line item]. Pierwsza z nich zawiera kolumny, czyli wykorzystane wymiary, a druga poszczególne elementy wykorzystane do znakowania np. Dywidenda.

Sam układ drzewka [table “” not found /]
z reguły jest poprawny i nie ma potrzeby jego modyfikacji. Mogą się w nim znajdować wymiary niewykorzystane podczas tagowania jak Kapitał własny [member], jednak ich położenie jest podyktowane regułami budowy taksonomii XBRL.

Układ kalkulacyjny zawiera informacje o regułach sumowania w danym raporcie.

Układ definicyjny pokazuje dodane elementy (rozszerzenia taksonomii) przez użytkownika takie jak: liczbowe, tekstowe i wartość na jedną akcję.

Odzwierciedlenie układu raportu

Zestawienie jak sprawozdanie z sytuacji finansowej może przybrać następującą formę tabelaryczną:

Układ kalkulacyjny, odzwierciedlający zależności liczbowe w powyższym zestawieniu będzie zbudowany w oparciu o strukturę drzewiastą:

ESMA zaleca, aby oprócz zbudowania reguł kalkulacji zbudować także reguły prezentacji, czyli również drzewko, ale pokazującego te elementy w sposób bardziej zbliżony do rzeczywistej tabeli. Aby to osiągnąć konieczne jest wykorzystanie tzw. abstractów, czyli elementów grupujących powiązane ze sobą elementy.

Jeśli spojrzymy na przykładowe zestawienie, naturalny wydaje się poniższy układ powiązanych grup:

Ponieważ konieczne jest utworzenie drzewka, należy określić jego nadrzędny element. W tym przypadku będą to aktywa [abstract]. Docelowy układ PRE wyglądać będzie zatem następująco:

Jak widać zbudowany układ jest w formie drzewka, a jednocześnie dokładnie odzwierciedla kolejność elementów w rzeczywistym raporcie.

Budowanie z wykorzystaniem abstractów, może być początkowo mało intuicyjne, stąd aplikacja Comarch ESEF będzie budowała początkowe drzewko na podstawie wykorzystanych elementów oraz ich położenia na układzie prezentacyjnym ESMA.

Tagowanie będzie z pewnością zawierało elementy pochodzące z innych ról niż podstawowe znaczniki dla bilansu np. z [800100] Subklasyfikacje aktywów i zobowiązań. W takim przypadku zaraz po przeciągnięciu elementów będziemy mieli również drzewko ich abstractów, z których możemy skorzystać.

W przypadku tego sprawozdania nie potrzebujemy gałęzi Subklasyfikacje [abstract], a Należności z tytułu dostaw powinny być wykazywane w Aktywa obrotowe [abstract].

Aby to osiągnąć wystarczy przeciągnąć znacznik Należności i upuścić obok Środki pieniężne. Niepotrzebna gałąź Subklasyfikacje pozostanie pusta, więc aplikacja ją od razu usunie z drzewka, pozostawiając układ o żądanej strukturze:

Dodatkowe etykiety

Specyfikacja XBRL pozwala na automatyczne walidowanie reguł utworzonych w układzie kalkulacyjnym. Jest to jednak ograniczone wewnątrz kontekstu, czyli porównywane są przychody i koszty z zyskami, ale w tym samym okresie. W sprawozdaniu finansowym znajduje się jednak szereg powiązań międzyokresowych, które nie mogą zostać odzwierciedlone w warstwie kalkulacji.

ESMA w takim przypadku zaleca oprócz obecnego połączenia element + kontekst, tworzenie dodatkowych (preferowanych) etykiet. Powoduje to zmianę widoku w warstwie prezentacyjnej, która bardziej wskazuje na istnienie powiązania liczbowego.

W aplikacji Comarch ESEF efekt taki można uzyskać poprzez wybranie odpowiedniej wartości dla parametru Dodatkowa etykieta.

Utworzenie kombinacji dodatkowych etykiet na początek i na koniec okresu spowoduje zmianę widoku drzewka prezentacyjnego gdzie pojawią się nowe etykiety. Użytkownik może teraz je poukładać w odpowiedniej kolejności:

Użytkownik ma dostęp do następujących dodatkowych etykiet:

Raportowanie pustych wartości

W tworzonych raportach bardzo często przedstawiane są wartości, które w danym roku nie występują. Najczęściej prezentowane są one albo bez wskazania wartości, albo ze skróconym opisem w postaci znaku ‘-‘. Jest to problematyczne, bowiem reguły ESEF nie pozwalają na opisywanie takich znaków jako liczb. W trakcie eksportu takie wartości są zamieniane na 0. Obecnie także przeciągnięcie znacznika liczbowego na symbol ‘-‘ będzie skutkowało zamianą tego symbolu na jawną liczbę 0.

Dobrze przyjętą praktyką jest jednak rezygnacja z tagowania wartości zerowych.

Jednym z najczęstszych ostrzeżeń, które pojawiają się podczas walidacji raportu jest [xbrl. 5. 2. 2: calcInconsistency] Calculation inconsistent. To tzw. błąd kalkulacji, który wynika z rozbieżności między wartością wykazaną dla znacznika XBRL, a sumą jego elementów składowych, które są zdefiniowane w taksonomii.
W przypadku poprawnie sporządzonego sprawozdania finansowego rozwiązaniem go jest dostosowanie reguł sumowania do stosowanych w raporcie.

Dodanie elementu do sumy

Aplikacja domyślnie stosuje reguły sumowania zaproponowane przez ESMA, czyli jeśli podczas tagowania wykorzystamy znaczniki Aktywa trwałe, aktywa obrotowe oraz Aktywa razem, to zostaną one właściwie zsumowane. Biorąc jednak pod uwagę wielkość i złożoność taksonomii dla dużej części znaczników takich reguł nie przewidziano. W takim przypadku, po tagowaniu za ich pomocą nie są one dodane do żadnego rodzica w układzie kalkulacyjnym, czyli pozostają „osierocone”. Na ekranie aplikacji w układzie kalkulacyjnym takie pozycje są oznaczone szarą czcionką:

Elementy takie można przeciągnąć i położyć równolegle do innego elementu widocznego na liście. W takim przypadku staje się ono częścią kalkulacji dla jego rodzica.

Za pomocą metody przeciągnij i upuść można również zmienić kolejność znaczników na liście tak, aby odpowiadało ono ich kolejności w sprawozdaniu finansowym.

Edycja formuły

Wartość elementu znajdującego się na drzewku może być sumowana do wartości rodzica bądź od niego odejmowana. Domyślnie jest to uzależnione od predefiniowanej strony bilansowej takiego elementu.

Aby sprawdzić obowiązującą regułę kalkulacji elementów podrzędnych należy skorzystać z opcji Edytuj formułę

Zostanie wtedy wyświetlone okno pozwalające na podgląd oraz zmianę reguły sumowania poszczególnych elementów. Co do zasady sumowane są znaczniki, które mają taką stronę bilansową co rodzic, a odejmowane te ze znakiem przeciwnym.

Naruszenie tej reguły może skutkować błędem walidacji przykładowo:

[xbrl. 1. 2: balanceCalcWeightIllegalPositive] Calculation relationship has illegal weight 1, 000000 from ifrs-full:ProfitLossFromOperatingActivities, credit, to ifrs-full:OtherExpenseByFunction, debit.

Z tego poziomu możliwe jest również usunięcie elementu, którego nie chcemy brać udziału w kalkulacji za pomocą przycisku Usuń z formuły kalkulacji.

W takim przypadku element zostaje usunięty z drzewka i jest wykazywana szarym kolorem, jako pozycja, która nie bierze udziału w kalkulacji danego zestawienia.

Dodatkowe reguły kalkulacji

W sprawozdaniu często znajdują się dodatkowe informacje mówiące o podziale całkowitych dochodów czy zysku netto na udziałowców większościowych i mniejszościowych. Suma tych kwot powinna odpowiadać całkowitej wielkości zysku.

Przykładowo skorzystamy z części otagowanego sprawozdania z całkowitych dochodów przedstawiającego składniki zysku netto:

Problematyka dodatkowej kalkulacji

Drzewko kalkulacji, które powstanie dla tej tabeli będzie zatem miało następującą postać, gdzie jak widać w kalkulacji nie biorą udziału elementy mówiące o rozbiciu zysku wg struktury właścicieli.

Dołożenie ich do gałęzi Zysk (strata) spowodowałoby obliczenie tego wyniku przez dodanie do sumy kolejnych wartości, a zatem nieunikniony będzie błąd kalkulacji. Część spółek chce jednak takie dodatkowe sprawdzenie wykonać.

Konieczne jest zatem utworzenie dodatkowego drzewka Zysk netto = Zysk właścicieli + Zysk udziałowców niekontrolujących. Niestety utworzenie go w tym samym miejscu czyli samo skopiowanie elementu Zysk netto będzie również niekiedy powodowało problemy walidacji. Część walidatorów zignoruje taki dodatkowy znacznik i także doda go do kalkulacji Zysk netto = Zysk przed opodatkowaniem – Obciążenie podatkowe.

Wyjściem z takiej sytuacji jest skopiowanie potrzebnych elementów i robocze przeniesienie ich do innej roli np. Rachunku zysków i strat, czy Informacji dodatkowej. Wtedy poszczególne kalkulacje będą wykonywane oddzielnie.

Utworzenie kopii kalkulacji

Aby wykonać kopię elementu należy z listy rozwijalnej wybrać opcję Utwórz kopię.

Proces ten należy wykonać dla wszystkich elementów biorących udział w kalkulacji, a następnie ich przeniesieniu do innej roli np. Informacji dodatkowych.

Użytkownik zostanie powiadomiony, że budowana jest nowa reguła kalkulacji, ale zmiana ta nie ma wpływu na układ prezentacyjny. Jest to oczekiwane zachowanie, bo zmiana ma wyłącznie charakter techniczny.

Po przeniesieniu wszystkich znaczników dla kopii Zysku netto wybieramy opcję Dodaj elementy do grupy i budujemy pożądane drzewko.

W konsekwencji mamy dwie oddzielne kalkulacje Zysku netto, które będą automatycznie sprawdzane podczas walidacji raportu finansowego.

W przypadku dużych zmian w sprawozdaniu finansowym, które zostają dodane po wstępnym tagowaniu wiele spółek woli ponownie dokonać konwersji. W tym przypadku niestety po raz kolejny należy dokonać znakowania XBRL. W celu przyspieszenia znakowania należy poprzedni raport wyeksportować do strony WWW czyli pliku „. zip”. Plik ten stanie się podstawą tagowania w roku kolejnym.

W celu zaimportowania własnej taksonomii wykorzystywanej w poprzednim raporcie należy utworzyć nowy raport i w oknie dotyczącym wskazania taksonomii poza obowiązującą w danym okresie można wskazać Własną taksonomię, następnie wybrać plik ZIP (utworzony w ramach poprzedniego raportu) z dysku.

Po wskazaniu pliku ZIP z dysku jego nazwa jest widoczna w oknie ESEF.

Wybieramy Kolejny krok w prawym dolnym rogu ekranu. Przechodzimy ze standardowego widoku, jak przy generowaniu nowego raportu, z opcją wyboru dokumentu: nowy pusty dokument lub własne sprawozdanie w formacie. Po wybraniu odpowiedniego dokumentu, klikamy w Podsumowanie.

Na podsumowaniu w sekcji taksonomia widać poza obowiązującą taksonomią także własną taksonomię.

Po kliknięciu w Zapisz i przejdź do edytora zostanie otwarte okno edycji, w którym przypisuje się m. : style nagłówków, można edytować treść sprawozdania (opisane w pkt. 4 niniejszej instrukcji).

Po kliknięciu w Przejdź do taksonomii XBRL należy dopasować części swojego sprawozdania do ról taksonomii (opisane w pkt. 5 niniejszej instrukcji), następnie po zapisaniu (przycisk prawy dolny róg ekranu) otworzy się standardowe okno tworzenia służące do znakowania sprawozdania. Własna taksonomia widoczna jest na liście taksonomii po lewej stronie poniższego ekranu w zakładce ESEF 2020 oraz Własna, jak i również w oknie sprawdzenia w układzie definicyjnym.

W pliku ZIP na podstawie, którego importuje się własną taksonomię znajdują się tylko dodane pozycje taksonomii, które zostały użyte w raporcie, z którego został stworzony raport ZIP. Jeśli użytkownik dodał własne rozszerzenie ale nie użył go w znakowaniu sprawozdania, to takie rozszerzenie nie zostanie przeniesione do pliku ZIP i tym samym nie zostanie przeniesione do nowego raportu w ramach wyboru dodatkowego importowania własnej taksonomii.

Aby utworzyć sprawozdanie na podstawie roku poprzedniego należy wybrać Dodaj sprawozdanie.

Następnie kliknąć w Sprawozdanie na podstawie roku poprzedniego.

W kolejnym kroku należy uzupełnić podstawowe informacje tj. wybrać z listy sprawozdanie, na podstawie którego ma zostać utworzone nowe bieżące oraz uzupełnić nazwę dla nowego sprawozdania.

Po uzupełnieniu danych podstawowych należ kliknąć Kolejny krok, wówczas na ekranie wyświetli się zaproponowany automatycznie okres sprawozdawczy bieżący i poprzedni.

W kolejnym kroku należy określić formatowanie i taksonomię, tak jak w przypadku nowego sprawozdania.

W ostatnim kroku zostanie wyświetlone podsumowanie, w którym można edytować jeszcze poszczególne elementy, na takiej samej zasadzie jak przy prowadzaniu nowego raportu.

Po kliknięciu w Zapisz i przejdź do edytora wyświetlony zostanie poniższy widok. Tutaj postępujemy tak samo, jak w przypadku nowego raportu tj. przypisujemy odpowiednie style, formatowanie, edytujemy treść sprawozdania. Po zakończeniu tych czynności klikami Przejdź do taksonomii XBRL, gdzie można dokonywać tagowania.

Istnieje możliwość konwersji pliku PDF do XHTML. Aby wykonać taką konwersję należy wybrać w prawym górnym roku ekranu ‘Konwertuj PDF do XHTML. Zostanie wyświetlone poniższe okno, w którym należy wybrać język oraz plik PDF, który ma zostać przekonwertowany.

Po ustawieniu języka i wybraniu pliku PDF zostaną wyświetlone opcje anuluj, zmień oraz pobierz. W ramach tych opcji jak sama nazwa wskazuje można wycofać się z tego widoku klikając ‘anuluj’. Można zmienić plik lub kliknąć w ‘pobierz’, co spowoduje konwersję pliku z PDF na XHTML.

Gdy plik PDF zostanie przekonwertowany wówczas plik XHTML zostanie zapisany na dysku w katalogu ‘pobrane’.

Klikając w plik XHTML zostanie on otwarty w domyślnej przeglądarce internetowej.

Istnieje możliwość tworzenia backup’u raportu poprzez wybranie Kopii zapasowej, która znajduje się pod trzema kropeczkami na liście sprawozdań.

Po kliknięciu w Kopię zapasową pojawi się poniższy komunikat dot. zakresu kopii.

Przechodząc Dalej możemy dodać notatkę opisującą aktualną wersję raportu. Wpisanie notatki jest opcjonalne.

Po kliknięciu w Zapisz kopia bezpieczeństwa raportu zostanie wykonana i będzie widoczna na poniższej liście kopii.

Aby przywrócić wersję raportu z kopii bezpieczeństwa należy wybrać pod trzema kropeczkami Przywróć.

Wszystkie kopie danego raportu są dostępne pod Kopią zapasową znajdującą się pod trzema kropeczkami na liście sprawozdań.

Po przywróceniu raportu z kopii pojawi się dodatkowa pozycja na liście kopii zapasowych oraz w prawym dolnym ekranie zostanie wyświetlony komunikat o treści „Przywracanie raportu zakończone sukcesem”.

Automatyczna kopia zapasowa

Wraz z tworzeniem pliku. ZIP na dysku będzie równocześnie w tle tworzona kopia zapasowa, którą będzie można szybko przywrócić.

Na liście kopii bezpieczeństwa danego raportu pojawi się nowa pozycja opisana notatką „Auto, export” informującą, że ta kopia bezpieczeństwa została utworzona automatycznie podczas eksportu.

Plik ten będzie nadpisywany, czyli kolejny zwalidowany raport, który wyeksportujemy będzie tworzony w miejscu poprzedniego. Pozwala to na ograniczenie wielkości bazy, przy równoczesnym zapewnieniu, że przywracany będzie zawsze ostatnio wyeksportowany raport.

Przed eksportem raportu jest on poddawany walidacji za pomocą certyfikowanego walidatora Arelle, który sprawdza poprawność generowanego raportu.

Poniżej przedstawiamy listę błędów, które najczęściej pojawiają się w generowanych sprawozdaniach:

Popularne ostrzeżenia

Walidacja z reguły wykrywa w raporcie informacje, które mogą wskazywać na błędy merytoryczne podczas tagowania. Nie ma to jednak wpływu na poprawność złożenia sprawozdania na bramce KNF, a jedynie jest wskazówką, że pewne znaczniki wymagają uwagi osoby raportującej.

Mandatory markups

Walidator ESMA sprawdza raport pod kątem wystąpienia pewnych określonych znaczników, zakładając, że powinny pojawić się w raporcie. ESMA narzuca jednak tylko jedną informację, która musi się znajdować w tagowaniu, a mianowicie nazwę spółki (Nazwa jednostki sprawozdawczej lub inne dane identyfikacyjne). Cała reszta ostrzeżeń, które się mogą pojawić pod tym tytułem jest opcjonalna. Kilka z nich praktycznie będzie się pojawiać zawsze i jest to jak najbardziej dopuszczalne. Mają one bowiem tylko sygnalizować, aby użytkownik raportujący się zastanowił, czy przypadkiem nie wystąpiła konieczność takiego ujawnienia.

Dopuszczalnymi ostrzeżeniami, które pojawiają się w praktycznie każdym raporcie są m.

[ESEF. RTS. Annex. II. Par. missingMandatoryMarkups] Mandatory elements to be marked up are missing: ExplanationOfChangeInNameOfReportingEntityOrOtherMeansOfIdentificationFromEndOfPrecedingReportingPeriod, NameOfUltimateParentOfGroup

Bardzo często walidator dokleja również na końcu dodatkowe objaśneinia

[message:man_ExplanationOfChangeInNameOfReportingEntityOrOtherMeansOfIdentificationFromEndOfPrecedingReportingPeriod] missingMandatoryMarkups: According to the Regulatory Technical Standards on European Single Electronic Format, the element „Explanation of change in name of reporting entity or other means of identification from end of preceding reporting period” is part of the mandatory list of tags that must be applied if corresponding information is present in a report. Please make sure that you applied this tag in your report.

[message:man_NameOfUltimateParentOfGroup] missingMandatoryMarkups: According to the Regulatory Technical Standards on European Single Electronic Format, the element „Name of ultimate parent of group” is part of the mandatory list of tags that must be applied if corresponding information is present in a report. Please make sure that you applied this tag in your report

Jak widać, w objaśnieniu jest zawarta informacja, że dany znacznik powinien być obowiązkowo wykorzystany, gdy taka informacja jest obecna w raporcie. Jeśli jej nie ma, to nie ma również potrzeby tego znacznika wykorzystywać, ale będzie on się pokazywał podczas walidacji w formie przypomnienia.

Calc inconsistency

Walidator ESMA sprawdza raport pod względem rachunkowym korzystając z reguł kalkulacji, która spółka zawarła w swojej taksonomii. Ewentualne niezgodności są określane za pomocą komunikatu:

[xbrl. 2:calcInconsistency] Calculation inconsistent from ifrs-full:AdjustmentsForReconcileProfitLoss in link role http://xxx/role/CashFlow reported sum 136 830 000 computed sum 64 178 000 context xxx unit PLN

Powyższe oznacza, że niezgodność występuje dla sumy AdjustmentsForReconcileProfitLoss (Korekty dokonywane w celu uzgodnienia zysku/straty) i błąd został odnaleziony w sekcji Cash Flow. Otagowana suma to 136. 830, a po zsumowaniu wszystkich elementów, które spółka wskazała w swoim drzewku kalkulacji walidator otrzymał wynik 64. 178.

Więcej informacji o właściwej budowie drzewka kalkulacji oraz stosowanych metodach można znaleźć w punkcie 8. niniejszego podręcznika.

Inconsistent Duplicates

Walidator ESEF sprawdza również raport pod kątem spójności wykorzystanych znaczników liczbowych. Jeśli wykorzystujemy ten sam znacznik w kilku miejscach np. środki pieniężne w bilansie i Cash Flow, to sprawdzane jest, czy jest mu przypisana taka sama wartość.

Jeśli zostanie znaleziona niespójność pojawia się ostrzeżenie:

[ESEF. 4. inconsistentDuplicateNumericFactInInlineXbrlDocument] Inconsistent duplicate numeric facts MUST NOT appear in the content of an inline XBRL document. ifrs-full:ProfitLossBeforeTax that was used more than once in contexts equivalent to C16707: values 32451000, 150150000.

W powyższym ostrzeżeniu widać, że pojęciu ProfilLossBeforeTax (Zysk brutto) została przypisana dwa razy wartość w kontekście jednego roku i ta wartość jest różna. Raz jest to 32. 451, a raz 150. 150.

Błędy podczas tagowania

Ostrzeżenia wykrywane podczas walidacji nie są krytyczne. Są one jedynie sygnalizacją dla użytkownika problemów z raportem, ale nie powodują jego odrzucenia podczas składania na bramce KNF. Raport może zostać odrzucony z kilku powodow, które zostały spowodowane przez niepoprawne tagowanie raportu..

Extension element duplicates core element

Użytkownik, który nie może znaleźć odpowiedniego elementu w taksonomii bazowej często decyduje się na utworzenie rozszerzenia. Może to spowodować błąd, jeśli element o takiej nazwie angielskiej już istnieje. IV. extensionElementDuplicatesCoreElement] Extension elements must not duplicate the existing elements from the core taxonomy and be identifiable {tutaj lista rozszerzeń}.

W takim przypadku należy usunąć zduplikowane rozszerzenie i ponownie otagować element. Można tutaj skorzystać z istniejącego elementu taksonomii (jeśli ma identyczne znaczenie), albo utworzyć nowe, unikalne rozszerzenie

Item context ref

[xbrl. 6. 1: itemContextRef] Item {element} must have a context.

Ten błąd najczęściej pojawia się jeśli dla wartości liczbowej zostanie przypisany znacznik XBRl, ale nie zostanie dodany odpowiedni kontekst daty.

Extraneous precision decimals

[xbrl. 3: extraneousPrecisionDecimals] Fact {element} context {nr kontekstu} is a nonnumeric concept and must not have precision or decimals.

Wartość liczbowa została otagowana elementem tekstowym. Najczęściej dochodzi w takiej sytuacji, gdy zostało utworzone rozszerzenie o typie tekstowym i zostało wykorzystane do znakowania liczby. Należy usunąć rozszerzenie tekstowe i utworzyć rozszerzenie liczbowe. Następnie ponownie otagować element.

Context period type

[xbrl. 7. 2: contextPeriodType] Fact {element} context {nr kontekstu} has period type duration conflict with context.

Przypisany kontekst jest niezgodny typem zdefiniowanym przez element wykorzystany do tagowania. Najczęściej wynika to z grupowego przypisywania kontekstu do całego zestawienia np. Cash Flow, gdzie wykorzystywane są elementy o innym typie okresu np. „Stan środków pieniężnych”

Należy usunąć kontekst ze wskazanych elementów i przypisać prawidłowy, zgodny z definicją tego elementu

Default value used in instance error

[xbrldie:DefaultValueUsedInInstanceError] Context {nr kontekstu} explicit dimension ifrs-full:ComponentsOfEquityAxis member ifrsfull:EquityMember is a default member item

Nie jest dozwolone tagowanie domyślnym wymiarem, a takim jest najczęściej wykorzystywany EquityMember. W przypadku Zestawienia zmian w kapitale, kolumna Kapitał własny razem nie powinna być tagowana żadnym wymiarem. W przypadku wystąpienia błędu należy usunąć tagowanie z ostatniej kolumny (elementy oraz kontekst) oraz przypisać jeszcze raz z wykorzystaniem tylko podstawowych znaczników jak Equity, DividendsPaid itd.

Błędy w strukturze raportu

Walidacja może wykryć błędy, które niekoniecznie wynikają z tagowania, a jakości raportu, który został skonwertowany bądź samej struktury paczki sprawozdawczej.

Usable concepts not applied by tagged facts

Błąd ten oznacza, że w eksportowanej taksonomii nie ma znacznika, który został wykorzystany do tagowania. Podczas eksportu sprawozdania finansowego w formie paczki ZIP obok raportu XHTML powstaje także zestaw wykorzystanych znaczników oraz drzewka prezentacji, kalkulacji i definicji. Aplikacja podczas dodawania znaczników automatycznie odkłada je na odpowiednie drzewka. Może się jednak zdarzyć, że pomimo poprawnego otagowania elementu na raporcie nie powstanie odpowiedni element na drzewku. Będzie to skutkowało błędem:

[ESEF. 3. UsableConceptsNotAppliedByTaggedFacts] All concepts used by tagged facts MUST be in extension taxonomy presentation relationships: {element}.

W takim przypadku należy sprawdzić, czy element znajduje się na drzewku na układzie prezentacyjnym. Jeśli go nie ma, to należy odnaleźć otagowany znacznik, odpiąć go i podpiąć jeszcze raz. Powinno to zrestartować układ drzewka i dodać go ponownie. To naprawi błąd.

Jeśli ten element na drzewku jest i nie ma go na raporcie (był otagowany, ale użytkownik się rozmyślił i usunął), to stosujemy analogiczny scenariusz. Dodajemy znowu ten sam element w roli, gdzie wcześniej był znacznik i ponownie go usuwamy. To znowu powinno zrestartować drzewko prezentacyjne i uzgodnić jego widok z otagowanym sprawozdaniem.

HTML syntax error

Struktura dokumentu. docx może być bardzo rozbudowana z wykorzystaniem znacznej ilości styli i formatowania. Konwertery HTML nie są w stanie obsłużyć wszystkich możliwych przypadków. Z tego powodu same przeglądarki są uodpornione na drobne błędy składniowe i strona może wyświetlać się poprawnie. Bramka KNF oczekuje jednak w pełni poprawnego kodu HTML.

Błędy HTML przyjmują różną postać i dotyczą różnego rodzaju błędów, które mogą wystąpić podczas konwersji dokumentu Word na HTML. Przykładowo

[Html error] Element u is not declared in strong list of possible children line.

Program umożliwia podgląd i edycję kodu HTML Na oknie edycji sprawozdania finansowego dostępny jest przełącznik umożliwiający przejście z edycji sprawozdania finansowego w trybie wizualnej do edycji w postaci samego kodu HTML:

Aby odszukać element należy kliknąć gdzieś na czarnym tle i wcisnąć przycisk wyszukiwania CTRL+F.

Tak wyświetlony kod źródłowy można edytować lub wysłać do zewnętrznych narzędzi w celu dokładniejszej analizy i poprawy.

Image file cannot be loaded

Zgodnie z regułami ESEF wszystkie obrazki powinny być zakodowane i umieszczone wewnątrz pliku XHTML. Nie jest możliwe linkowanie obrazków z innych miejsc np. dysku lokalnego. Jeśli tak się zdarzy będzie to skutkowało błędem:

[ESEF. imageFileCannotBeLoaded] Image file which isn’t openable 'data:’, error: [Errno 2].

Należy w widoku kodu źródłowego odnaleźć wpisy <img, które nie zawierają zakodowanej treści w atrybucie src i je usunąć.

Sprawozdania Emitentów polskich jak i zagranicznych, które przeszły przez bramkę lokalnego regulatora (w Polsce KNF) są opublikowane z widocznym tagowaniem na poniższej stronie:

filings. org filing index

W celu efektywniejszego zapoznawania się z aplikacją Comarch ESEF, zapraszamy do obejrzenia filmów instruktażowych prezentujących działanie najważniejszych funkcjonalności narzędzia. Filmy znajdują się na playliście YouTube pod tym linkiem: Comarch ESEF – filmy instruktażowe

Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym, powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Copyright 2022 COMARCH
Wszelkie prawa zastrzeżone.